Dalış
Dalış Sporu Nedir?
Dalış; bir tüp yardımıyla, çoğu zaman keşif amaçlı gerçekleştirilen su altı sporlarından biridir. Tüp, regülatör gibi ekipmanlarla çok daha derinlerde ve uzun süreli yapılabilen bu sporun kökeni ise herhangi bir ekipmanın kullanılmadığı serbest dalıştır.
Serbest Dalış Nedir?
Farklı derinliklerde nefesin tutularak dalış sporununun gerçekleştirilmesi serbest dalış olarak adlandırılır. Su altı dalış sporlarının en popüleri serbest dalış, tüpsüz dalış olarak da bilinir. Fizyolojik olarak limitleri oldukça zorlayan serbest dalışta 150 metreye kadar varan rekor denemeleri vardır.
Tüplü Dalış (Scuba Dalış) Nedir?
Aletli, tüplü ya da scuba dalış olarak adlandırılan bu dalış türünde sporcuların nefes alabilmesi için çeşitli ekipmanlar kullanılır. Teknolojinin ilerlemesi ile birlikte çok daha derinlere gerçekleştirilebilen tüplü dalışta mutlaka teknik ve pratik eğitime ihtiyaç duyulur.
Dalış Nasıl Yapılır?
Serbest ve tüplü dalış teknikleri ve bu dalışlarda kullanılan ekipmanlar farklılık gösterir. Serbest dalışta öncelikle nefes teknikleri ve yön bulma konusunda eğitim almanız gerekir. Bu spor sığ sularda yapılsa da akıntı her zaman görülebilir. Bu nedenle akıntıya karşı koymanın teknikleri öğrenilmelidir. Paletli ve paletsiz olarak ayrılan serbest dalış bir ip yardımıyla yapılır. Ağırlıkla ve farklı derinliklerde yapılan serbest batış, limitsiz batış ve küp apnea gibi farklı türleri vardır.
Tüplü dalış ise sporcuların su altında nefes almasını sağlayan ekipmanlarla yapılır. Bu branşa adını veren scuba, aynı zamanda ekipmanların da adıdır. Scuba yapmak isteyenlerin mutlaka eğitim alması gerekir. Türkiye ve dünyanın çeşitli dalış noktalarında yeni başlayanlar için eğitim veren özel kurumlar bulunur. Birkaç metre ile havuzda başlayan eğitimler daha sonra 18 metreye kadar çıkarılır.
Dalış için Gerekli Malzemeler Nelerdir?
Tüplü ve serbest dalış malzemeleri özel kıyafetlerden ve profesyonel ekipmanlardan oluşur. Dalış sporunun güvenli bir şekilde gerçekleştirilmesi için dayanıklı ve kaliteli malzemeler seçmeniz gerekir.
Kıyafetler
Dalış için özel olarak üretilen elbise, yelek, eldiven, gözlük, maske, bone, patik ve saat gibi kıyafet ve aksesuarların, dayanıklı ve kaliteli materyallerle üretilmesi gerekir. Neopren ve kauçuk dalış elbiseleri en sık tercih edilen modellerdir. Tulum ya da yarım tulum şeklinde dizayn edilen elbiselerin içine isteyenler mayo isteyenlerse 1 mm inceliğinde dalış t-shirtleri giyebilir. Bazı kıyafetler tam yüz dalış maskeleri ile birlikte, bazıları ise parça parça tasarlanır.
Kıyafetlerle ilgili en sık merak edilen noktalardan biri de beden ölçüleridir. Kadın ve erkekler için farklı ölçülerde dalış kıyafetleri tasarlanır. Boy ve kilonun yanı sıra bel, göğüs ve kalça ölçüleri de kıyafet seçiminde önemlidir.
Diğer Ekipmanlar
Özellikle tüplü dalış için gerekli malzemeler olan ekipmanların profesyonel bir kalitede olması gerekir.
Dalış Tüpü
Farklı hacimlere sahip çelik ya da alüminyum tüpler içinde yalnızca oksijen değil azot ve diğer gazlar da bulunur. Yüksek basınçlı ve filtrelenmiş havayla doldurulan tüpler, sporcuların su altında nefes alması için gerekli temel ekipmandır. Dalış tüpleri genel olarak 12, 15 ve 18 litrelik hacimlere sahiptir. 12 litrelik ortalama bir tüpün içinde 200 bar hava bulunur.
Dalış Ağırlığı
Serbest dalış ve zıpkınla dalış sırasında kullanılan ağırlıklar derinliğe göre seçilir. Dalış elbiselerinin kalınlığı, derinlik ve sporcuların kilosu, bu ağırlıkların ne kadar olması gerektiği noktasında göz önünde bulundurulan etmenlerdir.
Dalış Motoru
Dalış motorları genellikle tüplü dalışlarda kullanılan ve yüzmeyi kolaylaştıran ekipmanlardan biridir. Pervaneler sayesinde itiş gücüne sahip olan motorlar oldukça hafif yapıdadır.
Dalış Paleti
Tüplü ve serbest dalışta kullanılan paletler birbirinden farklıdır. Serbest dalışta uzun ve ince paletler, tüplü dalışta ise kısa paletler kullanılmalıdır.
Şnorkel
Su altında nefes almaya yardımcı olan şnorkeller genellikle dalış maskeleri ve gözlüklerle birlikte kullanılır. Şnorkel borusu genellikle 30 cm civarındadır. Scuba dalışlarda da kullanılan şnorkel çoğunlukla tüpsüz dalışlarda gözlem yapmak amacıyla kullanılır.
Regülatör
Scuba dalışlarda kullanılan regülatör tüp içinde bulunan havanın solunabilecek basınca inmesini sağlar. Basınçla birlikte derinliği de gösteren regülatörlere yedek hava kaynakları da bağlanabilir.